Momenteel bevinden we ons middenin een nieuwe industriële revolutie die zich onderscheidt van alle andere die voordien plaatsvonden. Professor Klaus Schwab doopte deze nieuwe industriële revolutie tijdens de Jaarbeurs van Hannover in 2011 de ‘vierde industriële revolutie’ (4IR). De 4IR draait om digitalisering, de invoering van verbonden ‘slimme’ toestellen in combinatie met data-analyse en AI. De 4IR ontwikkelt zich eerder aan een exponentieel dan aan een lineair tempo en wordt gedreven door grote technologische ontwikkelingen, waaronder:
mobiel internet aan hoge snelheid
AI en automatisering
het gebruik van big data-analyse
cloudtechnologie
Parallel aan de 4IR loopt de vijfde industriële revolutie (5IR). Er zijn uiteenlopende definities voor wat 5IR precies is. Sommige mensen denken dat de 5IR een verdere evolutie van AI is. Anderen houden vol dat ze alleen draait om het potentieel van het gebruik van kwantumcomputers. Nog anderen zeggen dat 5IR het punt wordt waarop mensen en machines elkaar ontmoeten en samenvallen op de werkplek.
De belangrijkste verschillen tussen 4IR en 5IR
De meeste commentatoren zijn van mening dat er weinig verschil is tussen de twee, behalve dat de 5IR de vertrouwenscrisis met betrekking tot technologie, die we zien opkomen met het effect van de 4IR, frontaal moet aanpakken. De 5IR zal, volgens veel commentatoren, de grote vragen stellen over hoe we de wereld ‘beter’ kunnen maken in plaats van alleen maar ‘efficiënter’ of ‘productiever’, en tegelijkertijd de vraag stellen hoe we de rechten van alle burgers kunnen beschermen op gebieden als privacy, nu opkomende technologieën steeds meer alomtegenwoordig worden in ons leven.
Lees meer over hoe 5IR de wereld zal veranderen.
Nu de wereld in 2021 een nieuw decennium ingaat, staan we midden in de 4/5IR technologische revoluties die de manier waarop we leven, werken en met elkaar omgaan op alle niveaus fundamenteel zullen blijven veranderen. Deze wereldwijde transformatie zal anders zijn dan alles wat wij mensen ooit eerder hebben meegemaakt als we kijken naar de schaal, de mogelijkheden en de complexiteit van wat er tot nu toe heeft plaatsgevonden en wat er nog gaat komen.
Industrie 4.0 (de zogenaamde slimme fabrieken) zal zich in de nabije toekomst in een snel tempo blijven ontwikkelen. Dit concept richt zich echter eenvoudigweg op de onderlinge verbondenheid van machines en systemen om optimale prestaties te realiseren en vaardigheden en productiviteit te verbeteren. We zijn getuige van het ontstaan van industrie 5.0, waarvan wordt gezegd dat ze industrie 4.0 een stap verder brengt en de interactie tussen mens en machine verfijnt.
Een korte geschiedenis van de industriële revoluties
Vóór wat nu bekend staat als de vierde industriële revolutie, heeft de wereld er drie andere meegemaakt.
De eerste industriële revolutie, een proces dat in de achttiende eeuw in Groot-Brittannië begon en zich later over de hele wereld verspreidde, maakte gebruik van water- en stoomkracht om de productie te mechaniseren.
De tweede industriële revolutie betekende een andere grote sprong voorwaarts in de technologie en de samenleving in de periode 1870-1914, met het gebruik van elektrische energie om massaproductie mogelijk te maken.
De derde industriële revolutie begon in de jaren 1950 en maakte gebruik van elektronica en informatietechnologie om de productie verder te mechaniseren en te automatiseren.
Nu, bij het begin van 5IR, leven we opnieuw in een perfecte storm: het digitale tijdperk. Deze storm bestaat uit vijf grote gebieden:
Kunstmatige intelligentie
Big data
het internet der dingen
5G
werken met kwantumcomputers
We kunnen de rol van elk van deze krachten van ontwrichting en transformatie begrijpen aan de hand van metaforen. Kunstmatige intelligentie is in wezen het brein, big data het voedsel of de brandstof, IoT en 5G staan voor de onderlinge verbondenheid van dit krachtige systeem (het zenuwstelsel), en de werking van kwantumcomputers staat voor kracht en verwerking die naar een niveau is getild dat we ons tien jaar geleden nauwelijks konden voorstellen.
Maar deze storm staat niet op zichzelf, hij is verbonden met andere krachten van ontwrichting en transformatie die werken met een capaciteit en snelheid die we nooit eerder zagen in de geschiedenis van de mensheid. Deze omvatten:
3D printen
Intelligente robotica
Virtuele, augmented en mixed reality
Genomica (de studie van het volledige DNA van een organisme)
Mobiel computergebruik
Slimmere steden
Het valt niet mee om in een kort tijdsbestek de reikwijdte en het vermogen van deze opkomende technologieën te voorzien of zelfs maar te voorspellen.
De exponentiële snelheid waarmee opkomende technologieën evolueren en baanbrekend zijn, daagt de mens uit zich steeds flexibeler op te stellen om deze krachtige storm om te zetten in kansen en het potentieel ervan te benutten, en zich tegelijkertijd bewust te zijn van de risico's en bedreigingen die de alomtegenwoordigheid en evolutie van deze technologieën voor de mensheid inhouden.
De digitaliseringsbeweging wordt ondersteund door verstrengelde lagen van:
Virtualisering (alles in de cloud)
Cognitie (digitale instrumenten en toestellen die alsmaar slimmer worden)
Robotisering (meer robots, zowel fysieke als digitale)
Toename (onze capaciteiten opschalen dankzij kunstmatige intelligentie)
Automatisering (machines die alle routineklussen overnemen)
Volgens de futurist Gerd Leonhard zal ‘de mensheid in de komende 20 jaar meer veranderen dan in de afgelopen 300 jaar’ en zullen wij ‘misschien de laatste generatie zijn die weet wat offline betekent’.
Als we Leonhard mogen geloven, staan 10 jaar opkomende technologie gelijk aan een evolutie van minimaal 150 aardjaren evolutie! Bovendien neemt het tempo van opkomende technologieën in 4IR en 5IR nog toe. Kun jij je voorstellen welke nieuwe opkomende technologieën er nog op komst zijn, en welke veranderingen zich tegen 2025 of 2030 kunnen voordoen?
In het volgende deel bekijken we enkele voorbeelden van de huidige opkomende technologieën van naderbij en ontdekken we hoe hun toenemende invloed en evolutie ons leven en werk zullen beïnvloeden.
Sign up to solve exercises
Na het beëindigen van hoofdstuk 1 kun je:
Uitleggen wat digitale transformatie en de vierde en de vijfde industriële revolutie betekenen
Uitleggen wat een opkomende technologie kenmerkt
Enkele belangrijke gevolgen bespreken van opkomende technologieën vandaag, waaronder de behoefte om te op- of herwaarderen.
