Misschien heb je al eens gehoord over het internet van dingen (IoT), maar wat houdt het eigenlijk in? Het IoT is een netwerk van elektronische apparaten (ook wel ‘dingen’ genoemd), die sensoren, software en andere technologieën bevatten die met het internet zijn verbonden om gegevens uit te wisselen en te interageren met andere apparaten en mensen (ook wel ‘gebruikers’ genoemd). Het concept van ‘dingen’ omvat een groot aantal mogelijke apparaten, zoals sensoren en lampen in slimme woningen, draagbare gezondheidsmonitors, onderdelen van beveiligingssystemen en onderdelen van geautomatiseerde rijsystemen, die allemaal met het internet verbonden zijn. Het overgrote deel van de communicatie tussen deze apparaten bestaat uit het verzenden van gegevens en het ontvangen van commando's. Het IoT is doorgaans sterk geautomatiseerd of wordt aangevuld met intelligente software. Dat betekent dat er maar weinig interactie nodig is tussen mens en machine, en soms zelfs helemaal geen.
Het IoT belooft dat door onze objecten slimmer te maken, ons leven aanpasbaar en nog efficiënter wordt. Het kan in verschillende sectoren (gezondheidszorg, vervoer, landbouw en productie) vorm geven aan een slimmere toekomst en ons dagelijks leven comfortabeler maken.
De geschiedenis van IoT
Het concept van het IoT werd in 1999 geïntroduceerd door Kevin Ashton. Ashton beweerde dat de hoeveelheid gegevens zo drastisch zou toenemen dat de mensheid de hulp van machines nodig zou hebben om grote datasets te kunnen verwerken en verstandig te gebruiken. Tien jaar later stelde hij ook dat met de gegevens verzameld door IoT-apparaten,
“...we in staat zouden zijn om alles te volgen en te tellen, en verspilling, verlies en kosten sterk zouden verminderen. We zouden weten wanneer dingen vervangen, gerepareerd of teruggeroepen moesten worden, en of ze vers of over datum waren.” (Ashton 2009).
Zijn visie was dat het IoT de wereld op dezelfde manier zou kunnen veranderen als het internet dat eerder had gedaan. Zijn voorspelling werd werkelijkheid. Rond 2003 waren er ongeveer 500 miljoen aangesloten apparaten. In 2010 waren dat er 12,5 miljard. Onderzoek van Cisco voorspelde dat er in 2015 wereldwijd 25 miljard aangesloten gadgets zouden zijn, en in 2020 ongeveer 50 miljard (Cisco 2011), wat ook in een voorspelling uit 2018 werd gezegd (Davis 2018).
Deze trend laat zien dat het aantal verbonden apparaten aanzienlijk en snel gegroeid is, en veel professionals zijn het erover eens dat deze groei niet zal stoppen. In de toekomst zullen steeds meer gadgets verbonden zijn, en hun functionaliteit zal ook toenemen.
Daarom is het van cruciaal belang om aandacht te besteden aan deze veranderingen, want ze kunnen - en zullen waarschijnlijk - een enorme impact hebben op werknemers, kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's) en ook op ons persoonlijk leven.
De slimme koffiemachine
Laten we, vooraleer in de details te duiken, eerst een eenvoudig voorbeeld nemen om het IoT te beschrijven. Je kan jouw mobiele apparaat (zoals een smartphone of tablet, of zelfs je smartwatch) met behulp van een app verbinden met een slimme koffiemachine met wifi-ondersteuning. Door een verbinding tussen de twee apparaten tot stand te brengen, kunnen ze nu met elkaar communiceren. De communicatie gaat beide kanten op: het koffiezetapparaat kan meldingen naar jouw apparaat sturen (zoals wanneer het waterreservoir leeg is), en jouw apparaat kan ook opdrachten naar het koffiezetapparaat sturen (om op een gepland tijdstip te beginnen met koffiezetten of om op een gepland tijdstip koffie klaar te hebben staan). In dit proces is de IoT-gebruiker de integrator die de apparaten instelt, de verbinding tot stand brengt met behulp van een gedownloade applicatie en die beslissingen neemt op basis van zijn gewoonten en smaak.
Toenemende automatisering
Stel dat er een nieuwe versie van de applicatie uitkomt die automatisering bevat die aan en uit kan worden gezet. Als de automatisering is ingeschakeld, houdt de applicatie in de gaten wanneer de gebruiker wakker wordt, bijvoorbeeld door te wachten op de eerste interactie met de smartphone of tablet of op het moment dat de telefoon uit de oplader wordt gehaald. Wanneer het ontwaaksignaal wordt geactiveerd, wordt de koffiemachine aangezet en wordt er koffie gezet. De automatisering kan verder worden verbeterd door de slaaptijd (de tijd die is verstreken tussen de laatste interactie van gisteren en de eerste interactie van vandaag) te bewaken en de sterkte van de koffie daarop af te stemmen.
Data gebruiken
Naast de gegevens die van de gebruiker worden verzameld, kunnen ook de gegevens die door de koffiemachine worden verzameld, worden gebruikt voor automatisering. Na het instellen van de initiële hoeveelheid koffie die de gebruiker heeft gekocht, kan de machine meten en bijhouden hoeveel er nog over is, dag na dag. Door rekening te houden met het dagelijkse koffieverbruik kan worden voorspeld wanneer de koffiebonen op zullen zijn. Wanneer de voorspelling een ‘alarm’ doen afgaan, stuurt de koffiemachine een melding naar het slimme toestel van de gebruiker om koffie te kopen wanneer de gebruiker boodschappen gaat doen (op basis van de GPS-coördinaten van de gebruiker en de locatiegegevens van de supermarkt). Het is zelfs mogelijk dat de koffiemachine automatisch de volgende verpakking koffie op het internet bestelt wanneer de voorspelling een alarm doet afgaan.
Het IoT vanuit persoonlijk perspectief
Vanuit een persoonlijk perspectief helpt het IoT ons leven comfortabeler, meer aanpasbaar en efficiënter te maken. Neem bijvoorbeeld de slimme koffiemachine: met slechts een paar eenvoudige aangesloten ‘dingen’ wordt een deel van ons leven geautomatiseerd op basis van onze behoeftes en gewoonten. Toch mogen we niet vergeten dat de mens de belangrijkste figuur is die het IoT-gebaseerde systeem opzet. Wij zijn de integrator in het proces: we moeten de behoeftes specificeren en een bestaande oplossing selecteren, en meestal zijn we (of controleren we) ook de gegevensbron. Het bouwen van een effectief IoT-systeem vergt inspanning, motivatie en IT-vaardigheden. Zodra de slimme IoT-oplossing is gebouwd, werkt ze automatisch, maar als er nieuwe gadgets worden toegevoegd, moeten er waarschijnlijk extra handmatige stappen worden gezet. Privacy en beveiliging zijn andere uitdagingen van het IoT. Naarmate meer gadgets op het internet worden aangesloten en allemaal onze voorkeuren en persoonlijke gegevens delen, kunnen onbevoegde gebruikers proberen toegang te krijgen.
IoT vanuit een zakelijk perspectief
Vanuit een bedrijfsperspectief kun je gegevens verzamelen (een enorme hoeveelheid gegevens in feite) van een bedrijfsproces dat IoT-apparaten heeft geïnstalleerd. Naast het voorbeeld van de slimme koffiemachine dat we eerder in dit hoofdstuk hebben besproken, zullen we in hoofdstuk 3 meer voorbeelden voor verschillende bedrijfsscenario's delen. Op basis van de verzamelde gegevens kunnen gebeurtenissen uit het verleden worden geanalyseerd en toekomstige voorspellingen worden gedaan. Door de gegevens te analyseren kan het onderliggende proces beter worden begrepen en kunnen slimmere beslissingen worden genomen. Voorspellingen kunnen bedrijven helpen hun klanten een betere dienstverlening te bieden, met inbegrip van betere kwaliteit, grotere hoeveelheden, betere gebruikerservaring en verbeterde energie- en kostenefficiëntie, om maar een paar mogelijke voordelen te noemen.
IoT-apparaten kunnen een complex netwerk vormen dat belangrijke gegevens verzamelt. Door slimmere softwareoplossingen te gebruiken, kunnen zelfs kleine gevolgen van veranderingen een grote impact hebben op het bedrijf. De sterk geautomatiseerde wereld van het IoT kan echter een negatieve reactie veroorzaken bij werknemers. Naarmate meer en meer machines in het proces worden gebruikt, kunnen beroepen worden vervangen of zelfs verdwijnen. Toch vormt het IoT een nieuwe manier van werken en biedt het ook nieuwe mogelijkheden. Stelt je eens voor: als er tientallen of honderden miljarden IoT-apparaten zijn, moeten deze worden geproduceerd, onderhouden en geüpgraded... en ook weer afgedankt. Bovendien moeten het onderliggende computernetwerk en de softwareoplossingen worden ontworpen, ontwikkeld, geëxploiteerd en voortdurend worden bijgewerkt. Om die reden hoeven we ons geen zorgen te maken dat het IoT al onze banen zal inpikken.
