Robotyka i nowe stanowiska pracy

Czy roboty przejmują nasze miejsca pracy? To pytanie pojawiało się wielokrotnie w ostatnich dziesięcioleciach. Niektóre zawody z pewnością zniknęły: flisacy spławiający drewno, latarnicy, operatorzy telegrafów i central telefonicznych, operatorzy wind, krajacze lodu - lista jest długa. Ale czy ci ludzie znaleźli inną pracę? Oczywiście! Czy powinniśmy się bać robotów? Absolutnie nie!

Celem wprowadzania automatyzacji jest sprawienie, aby roboty wykonywały manualną i powtarzalną pracę, co oznacza, że ludzie mogą w zamian wykonywać o wiele bardziej wartościową pracę. Co więcej, posiadanie większej liczby robotów wymaga większej liczby pracowników z umiejętnościami w zakresie robotyki. Raport Międzynarodowej Federacji Robotyki z sierpnia 2020 roku podaje, że do 2022 roku będzie około 4 milionów robotów przemysłowych, co wskazuje na duże zapotrzebowanie na umiejętności z zakresu robotyki. I to tylko w odniesieniu do robotów przemysłowych.

Przeanalizujmy niektóre z profesji, które są potrzebne w robotyce:

• Trenerzy siły roboczej: wprowadzenie robotyki do firm zawsze wymaga długoterminowego rozwoju umiejętności i kompetencji. Szkolenie siły roboczej jest niezbędnym krokiem. Trener z dziedziny robotyki musi mieć wysoki poziom znajomości robotyki, jak również teoretycznej i praktycznej wiedzy z zakresu robotyki w konkretnej dziedzinie. Trener musi również posiadać dobre umiejętności prezentacji i komunikacji. Dobry trener jest w stanie nauczyć pracowników z różnych środowisk, jak używać, projektować, utrzymywać lub rozbudowywać systemy zrobotyzowane.

• Konsultant, projektant systemu: nie wszystkie firmy chcą rozwijać wewnętrzne kompetencje w zakresie robotyki i mogą chcieć współpracować z ekspertami spoza swojej organizacji i móc uwzględniać różne aspekty. Konsultant oraz projektant systemów z zakresu robotyki zna różne rozwiązania dostępne na rynku, posiada wiedzę o technologii innych konkurentów i na temat innych powstających technologii. Potrafi myśleć o kompleksowych systemach i możliwych przyszłych rozszerzeniach, a także oferuje koncepcję robotyki firmie klienta oraz posiada dobre umiejętności komunikacyjne i prezentacyjne. Zadaniem konsultanta i projektanta systemu jest dokładne zrozumienie potrzeb klienta, wybór najlepszego sprzętu, zaprojektowanie efektywnego kosztowo systemu robotyki, a także zaplanowanie długoterminowego programu wsparcia i konserwacji.

• Robot hardware developer: obecnie dostępne komponenty mogą nie być wystarczające dla nowatorskich lub niestandardowych zastosowań, dlatego konieczne jest opracowanie nowych części. Robot hardware developer (konstruktor sprzętu robotów) jest zazwyczaj inżynierem mechanikiem lub elektrykiem. Musi on posiadać głęboką wiedzę techniczną na temat danej dziedziny robotyki oraz być w stanie projektować i tworzyć komponenty sprzętowe. Korzystna jest również praktyczna znajomość innych dziedzin robotyki.

• Inżynier oprogramowania robotów: podczas gdy konstruktor sprzętu robotów buduje "ciało" robota, inżynier oprogramowania tworzy jego "mózg". Taki specjalista powinien znać różne języki programowania, ponieważ różne roboty mogą wykorzystywać różne języki programowania. Musi on lub ona wiedzieć, jak działają poszczególne komponenty robota (na podstawie dokumentacji), jak je kontrolować i jak zsynchronizować wszystkie komponenty, aby wykonać zamierzone zadanie. Potrzebne mogą być również umiejętności z zakresu sztucznej inteligencji. Rola inżyniera oprogramowania w robotyce może być bardziej złożona niż tradycyjnego inżyniera oprogramowania, ponieważ oprogramowanie obsługuje sprzęt mechaniczny, a znalezienie i poprawienie błędów może być trudniejsze. Ponadto w robotyce, ze względu na ograniczoną przestrzeń i ograniczenia w zużyciu energii, często stosuje się komputery wbudowane. Wiedza na temat programowania urządzeń wbudowanych przy ograniczonych zasobach jest zatem również niezbędna.

• Instalator, serwisant, konserwator: systemy muszą zostać zainstalowane, prawidłowo skonfigurowane, regularnie poddawane konserwacji i w razie potrzeby naprawiane. Dlatego eksperci, którzy wiedzą jak zainstalować sprzęt i oprogramowanie, którzy potrafią ustawić roboty tak, aby wykonywały określone zadania w 100% dokładnie, potrafią zidentyfikować błędy w sprzęcie i oprogramowaniu oraz naprawić je lokalnie lub poprzez wymianę, a także wiedzą kiedy i jak konserwować te maszyny, są bardzo poszukiwani. Eksperci ci posiadają solidną wiedzę na temat systemów mechanicznych i elektrycznych, a także wiedzą, jak działa oprogramowanie takich systemów. Oczywiście nie muszą znać każdego szczegółu wszystkich systemów, ale muszą być w stanie nauczyć się nowych systemów na podstawie dokumentacji i/lub szkolenia.

• Tester: ponieważ systemy wykorzystujące robotykę mogą być złożone, muszą zostać testowane po instalacji i ustawieniu oraz sporadycznie w trakcie użytkowania. Różni dostawcy oraz różne wersje sprzętu i oprogramowania sprawiają, że konieczne jest testowanie nawet najlepiej zaprojektowanego systemu z technicznego punktu widzenia, a także ważne jest testowanie tych produktów z punktu widzenia interakcji człowiek-komputer. Tester powinien znać dokładne przeznaczenie systemu, aby mógł sprawdzić wszystkie funkcje, które będą wykorzystywane przez operatorów. Tester musi również posiadać dobrą umiejętność pisania, aby móc jasno i precyzyjnie opisać utrudnienia pojawiające się w zrobotyzowanych rozwiązaniach. W przypadku prostych systemów zrobotyzowanych testowanie może być wykonane przez inżynierów lub przez instalatora/konserwatora. Jednakże w przypadku większych lub bardziej złożonych systemów absolutnie niezbędne jest posiadanie profesjonalnego testera na miejscu.

• Inżynier uczenia maszynowego: jak już wiemy, wiele robotów korzysta z technologii AI. Obecnie powszechną metodą AI jest uczenie maszynowe, co oznacza, że algorytmy są opracowywane przy pomocy danych. Inżynier uczenia maszynowego (ML) musi posiadać głęboką wiedzę teoretyczną, a praktyka i doświadczenie są również niezbędne. Inżynier uczenia maszynowego w robotyce musi nie tylko wiedzieć, jak opracowywać rozwiązania, ale także brać pod uwagę aspekt projektowania i wdrażania danych. Ponadto, podobnie jak w przypadku inżynierów oprogramowania, ekspert musi również wiedzieć, jak opracowywać rozwiązania z zakresu uczenia maszynowego na urządzeniach o ograniczonych zasobach.